انواع مقالات از نظر محل چاپ و امتیاز در مصاحبه دکتری

تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه‌های ایران مشروط به انجام دو سنجش علمی است. یکم سنجش در کنکور دکتری است. پس از قبولی در کنکور، داوطلب مجوز ورود به مرحله‌ی دوم سنجش را کسب می‌کند. این مرحله مصاحبه دکتری است. هر دانشگاه برای داوطلبانی که دعوت به مصاحبه شده‌اند، مصاحبه‌ای جهت سنجش داوطلب با حضور اعضای هیئت علمی خود برگزار می‌کند. سهم کنکور دکتری در ورود داوطلب به دانشگاه تنها 50 درصد است. از 50 درصد باقی‌مانده، 30 درصد به مصاحبه اختصاص می‌یابد و 20 درصد مربوط به سوابق داوطلب می‌شود.

بخشی از سوابق مربوط به سوابق آموزشی است و بخش دیگر مربوط به سوابق پژوهشی. سوابق پژوهشی جمعا می‌تواند تا سقف 40 نمره برای داوطلب به ارمغان آورد. داوطلب می‌تواند با اهمیت دادن به انجام فعالیت‌های پژوهشی و تالیف و چاپ مقالات، کتاب‌ها و شرکت در کنفرانس‌های علمی تمام این 40 نمره را کسب کند. اهمیت و نمره‌ی مقالات در این بخش بستگی به نشریه علمی که مقاله در آن چاپ شده است دارد. در ادامه شما با انواع مقاله از نظر محل انتشار آشنا می‌شوید.

مقالات علمی _ پژوهشی داخلی

به طور کل می‌توان مجلات را به دو دسته‌ی داخلی و خارجی تقسیم‌بندی کرد. در میان مجلات داخلی، مجلات علمی-پژوهشی بالاترین رتبه و ارزش را دارند. پژوهشگر برای چاپ مقاله در این نوع مقالات ملزم به رعایت ساختار مشخصی است. این ساختار برای هر مقاله، به طور خاص، مدون و مشخص شده است. مقالات پژوهشی با رعایت ساختار برای مجلات مرتبط ارسال می‌شوند، سپس مقاله مورد داوری علمی قرار می‌گیرد و در صورت تایید در مجله به چاپ می‌رسد.

برای مثال در حوزه‌ی روانشناسی تربیتی، مجله‌ی اندازه‌گیری تربیتی به صاحب امتیازی دانشگاه علامه طباطبایی دارای اعتبار علمی-پژوهشی است. این مجله، مقالات معتبر و چاپ نشده‌ی پژوهشگران را برای چاپ دریافت می‌کند. مقالات برای چاپ در این مجله باید در موضوعات امور تربیتی، اندازه‌گیری تربیتی، اندازه گیری در روانشناسی و آمار در علوم تربیتی باشند. همچنین در سایت این فصل‌نامه توضیحاتی درمورد شیوه‌ی نگارش مقاله، مانند شیوه‌ی ارجاع دهی یا شیوه‌ی قراردادن پانویس، آورده شده است که پژوهشگران موظف به رعایت این نکات هستند. حال پژوهشگری که مقاله‌ی علمی-پژوهشی به زبان فارسی در موضوع اندازه‌گیری تربیتی در حوزه‌ی روانشناسی تالیف کرده باشد، می‌تواند مقاله‌ی خود را برای این مجله ارسال کند. در صورت چاپ مقاله در این مجله، از امتیاز پژوهشی آن برخوردار خواهد شد. هر مقاله‌ی علمی-پژوهشی داخلی در کنکور دکتری می‌تواند تا ۷ امتیاز برای داوطلب به ارمغان آورد. توجه داشته باشید که سقف امتیاز دریافتی از مقالات علمی-پژوهشی 22 امتیاز است.

مقالات علمی _ ترویجی

مجلات علمی-ترویجی نیز از مجلات داخلی محسوب می‌شوند. در این مقالات به موضوعات و پژوهش‌های تازه در یک زمینه پرداخته نمی‌شود. مقالات علمی ترویجی بر پایه دیگر مقالات تالیف می‌شوند. همانطور که از عنوان آن بر می‌آید هدف از این دسته مقالات ترویج یک موضوع علمی است. مقالات مروری در دسته‌ی مقالات علمی-ترویجی قرار می‌گیرند. این نوع مقالات اطلاعات را از منابع مختلف در مورد یک موضوع خاص جمع‌آوری می‌کنند و در یک اثر به صورت مدون به مخاطب ارائه می‌دهند. مقالات علمی-ترویجی دارای امتیاز پایین‌تری نسبت به مقالات علمی-پژوهشی هستند. امتیاز این مقالات در سوابق پژوهشی داوطلب دکتری، حداکثر ۳ امتیاز به ازای هر مقاله است. جمعا داوطلب می‌تواند ۶ امتیاز از مقالات علمی-ترویجی مرتبط با رشته‌ی تحصیلی خود کسب کند.

مجلات ISI

مجلات خارجی در چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند. شرکت تامسون رویترز زیرمجموعه‌های مختلی از مقالات علمی در مجلات معتبر دارد که این مجلات از سوی این شرکت مورد تایید قرار گرفته‌اند. دو دسته‌بندی برای مجلات از سوی این شرکت در نظر گرفته شده است. این دسته‌ها عبارتند از: JCR و ISI-LISTED. مجلات ISI-LISTED، فاقد ایمپکت فکتور (Impact Factor) هستند، اما مجلات JCR دارای این ضریب هستند. ایمپکت فکتور ضریبی است که میانگین تعداد ارجاع به مقالات اخیر منتشر شده از سوی پژوهشگر را مشخص می‌کند. در واقع پژوهشگری که دارای ایمپکت فکتور بالاتری باشد، بدین معناست که استناد‌های بیشتری به مقالات اخیر او شده است. درواقع استنادهای بیشتر، بالاتر بودن اعتبار و ارزش علمی مقاله و مجله‌ای که مقاله در آن به چاپ رسیده را نشان می‌دهد.

مجلات Scopus

اسکوپوس نیز یکی دیگر از دسته‌بندی مقالات بین‌المللی است که از نظر اعتبار از جایگاه بالایی برخوردار است. این پایگاه میلیون‌ها سند علمی از جمله مجلات، مقالات و کتاب‌ها را در خود جای داده است. از آنجا که این پایگاه بزرگ علمی پیوسته در حال به روز شدن است، یکی از منابع قابل اعتماد برای دسترسی به آخرین و جدیدترین فعالیت‌های علمی است. در اسکوپوس از معیار سایت اسکور (CiteScore) به جای ایمپکت فکتور استفاده می‌شود. این معیار توسط الزویر ارائه می‌شود. الزویر (Elsevier) یکی از بزرگترین ناشران مجلات پزشکی و علمی در جهان است. این معیار دسته‌بندی و رتبه‌بندی مقالات را بر اساس اطلاعات سایت اسکوپوس ارائه می‌دهد.

مجلات ISC

دسته‌ی آخر مجلات معتبر خارجی، مجلات جهان اسلام یا ISC است. این پایگاه استنادی در جهان اسلام و بین کشور‌های اسلامی از ارزش و اعتبار خوبی برخوردار است. هدف از ایجاد ISC این است که با گردآوری مجلات معتبر کشور‌های اسلامی، پایگاه جامعی برای ایجاد ارتباط میان پژوهشگران کشور‌های اسلامی ایجاد کند. مجلات علمی حدود ۶۰ کشور در این پایگاه عضو هستند. پس از اسکوپوس و ISI، مجلات جهان اسلام بزرگترین پایگاه مجلات علمی-پژوهشی هستند.

در سوابق پژوهشی مصاحبه‌ی دکتری چاپ مقاله در مجلات خارجی نیز هم رده‌ی مجلات علمی-پژوهشی داخلی قرار می‌گیرد. هرکدام از این مقالات نیز می‌توانند تا سقف 7 امتیاز برای شما به ارمغان آورند.

مقالات چاپ شده در کنفرانس‌ها

کنفرانس‌های علمی، رویداد‌هایی است که در آن بسیاری از محققان و استادان و دانشجویان که در یک حوزه از علم فعالیت می‌کنند گرد هم جمع شده و تحقیقات و فعالیت‌های علمی خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. علاقه‌مندان به حوزه‌های مربوطه نیز می‌توانند به عنوان شرکت کننده در کنفرانس علمی حاضر شوند. پژوهشگران مقالات و پژوهش‌های خود را برای کنفرانس ارسال کرده و در طول کنفرانس نیز به مخاطبان و حاضران، مقاله‌ی خود را به صورت شفاهی ارائه می‌دهند. معمولا مقالات کنفرانسی به اندازه‌ی مقالات علمی-پژوهشی جامع و کامل نیستند. در این مقالات ایده‌هایی مطرح می‌شود که هنوز به صورت کامل به آن پرداخته نشده است.

هر کنفرانس علمی نیز مانند مجلات، شیوه‌ی خاص خود را برای نگارش مقاله به پژوهشگران ارائه می‌دهد. پژوهشگران ملزم هستند با رعایت شیوه‌ی نگارش مخصوص کنفرانس، مقالات خود را ارائه دهند. داوران مقالات علمی را بررسی کرده و طبق معیارهای داوری تعریف شده نمره‌ای برای مقاله در نظر می‌گیرند. در صورتی که مقاله نمره‌ی کافی دریافت نماید، برای ارائه در کنفرانس علمی پذیرفته می‌شود. در نهایت نویسنده یا نویسندگان مقاله ملزم هستند در کنفرانس شرکت کرده و مقاله‌ی ارسالی خود را ارائه دهند و در صورت نیاز به پرسش‌ها و ابهامات حاضران پاسخ دهند.

کنفرانس‌های علمی در پنج سطح: بین المللی، ملی، منطقه‌ای، استانی و دانشجویی برگزار می‌شوند. در مصاحبه‌ی دکتری هر مقاله‌ی کنفرانسی در سطح بین‌المللی و ملی تا ۲ امتیاز، منطقه‌ای تا ۱ امتیاز و استانی و دانشجویی تا ۰/۵ امتیاز برای داوطلب می‌تواند به ارمغان آورد. البته توجه داشته باشید که سقف امتیازات دریافتی از مقالات کنفرانسی ۴ امتیاز است.

سوالات متداول: