نحوه‌ی پذیرش و امتیاز دهی در مصاحبه‌ی دکتری

در سلسله مراتب تحصیلی در ایران در ادامه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، مقطع دکتری قرار می‌گیرد. کنکور دکتری تخصصی هر ساله توسط سازمان سنجش برگزار می‌شود و پذیرش در آن به دو صورت امکان پذیر است. روش اول پذیرش بدون کنکور از طریق استعداد درخشان است که بر اساس سوابق آموزشی و پژوهشی در مقطع قبلی انجام می‌گیرد. روش بعدی پذیرش با کنکور است. هر دو این روش‌ها نیمه‌متمرکز هستند به این معنی که پذیرش اولیه براساس رتبه کنکور انجام می‌شود. پس از برگزاری کنکور و انتخاب رشته و دانشگاه دانشجویان، هر دانشگاه چند برابر ظرفیت تعیین شده، داوطلبان را به مصاحبه دعوت می‌کند. با انجام مصاحبه، پذیرفته‌شدگان نهایی اعلام می‌شوند. نمره مصاحبه (ارزيابي سوابق آموزشي، پژوهشي و فناوري و مصاحبه علمي و سنجش عملي) براساس شيوه‌نامه ابلاغي كه از سوي سازمان سنجش آموزش كشور به دانشگاه‎ها و موسسات آموزش عالي ارسال مي‌گردد، صورت خواهد گرفت و دانشگاه‌ها براي تمامي افراد معرفي شده که در مصاحبه شرکت کرده‌اند، نمره‌اي مطابق با شيوه‌نامه مذكور تعيين و براي گزينش نهايي به اين سازمان ارسال مي‌كنند.

شيوه‌هاي آموزشي در مقطع دكتري

شيوه آموزشي-پژوهشي: شيوه آموزشي-پژوهشي، روشي است كه محتواي برنامه آن مشتمل بر واحدهاي درسي و پايان‌نامه است. اين شيوه تا سال 1389 تنها شيوه آموزشي در ايران بوده و پذيرش دانشجو در همه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي كشور فقط به اين روش صورت مي‌گرفت.
شیوه پژوهش‌محور: مختص مقطع دکتری تخصصی است که با محوریت پژوهش و مشتمل بر دريافت واحدهای آموزشی محدود و ارائه رساله برگزار می‌شود. برگزاری مقطع دکتری پژوهش محور، مشروط به داشتن طرح پژوهشی تقاضامحور با کارفرمای مشخص است. طرح پژوهشی دارای کارفرمای مشخص است که برابر قرارداد، اجرای آن را به مؤسسه واگذار و اعتبارات کامل به همراه هزینه‌های نظارت بر آن توسط کارفرما تأمین و نتیجه کار نیز تحویل گرفته می‌شود. کارفرما شخصیت حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی است که طی یک قرارداد، انجام طرح پژوهشی را به دانشگاه/مؤسسه واگذار نموده و متعهد به تأمین همه هزینه‌های انجام و نظارت بر اجرای موضوع قرارداد است.

شیوه پذیرش داوطلبان در دوره‌های دکتری «آموزشی-پژوهشی» و «پژوهش محور»

نمره نهایی داوطلبان به این شکل محاسبه می‌شود: 50 درصد از کل نمره به نمره کنکور تعلق می‌گیرد. 20 درصد آن به سوابق آموزشی پژوهشی و فناوری داوطلب اختصاص داده می‌شود. مصاحبه علمی‌ و سنجش عملی هم 30 درصد باقی مانده را دربرمی‌گیرد. سقف نمره سوابق پژوهشی 40 نمره، سوابق آموزشی 30 نمره و مصاحبه علمی 30 نمره است. موسسه نوگام جهت آشنایی و آمادگی کامل داوطلبان برای مصاحبه‌ی دکتری پکیج‌های ویژه‌ای تعریف کرده است.

پکیج کارگاه‌های عمومی مصاحبه دکتری: این پکیج شامل کارگاه‌های رزومه نویسی، مقاله نویسی، مصاحبه دکتری، روش تحقیق کاربردی، نگارش پروپوزال، زبان انگلیسی ویژه مصاحبه، کارگاه سرچ پیشرفته و انتخاب موضوع تز، اصول و فنون مذاکره و زبان بدن، آموزش نرم‌افزار‌های تحلیل آماری می‌شود. با شرکت و استفاده از محتوای کارگاه‌های این بسته‌ی ویژه، بر هرآنچه برای مصاحبه‌ی دکتری نیاز دارید اشراف خواهید یافت.

پکیج کارگاه‌های خصوصی مصاحبه دکتری: این پکیج شامل کارگاه‌های مصاحبه دکتری، شبیه‌سازی جلسه مصاحبه، تحلیل پایان‌نامه می‌شود. شرکت در کارگاه‌های این بسته به داوطلبان کمک می‌کند تا با آمادگی کامل برای شرکت در جلسه‌ی مصاحبه‌ی دکتری اقدام کنند. چرا که در یک بستر تجربی با تمام چالش‌ها و ظرایف مربوط به مصاحبه آشنا می‌شوند.

نحوه محاسبه امتیاز پژوهشی شرکت‌کنندگان در مرحله دوم ارزیابی تخصصی (از 40 نمره)

5 نوع فعالیت در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند. این فعالیت‌ها به شرح زیر هستند:

مقالات علمی-پژوهشی (داخلی و خارجی) مرتبط با رشته تحصیلی، گواهی ثبت اختراع مورد تایید سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و برگزیدگی در جشنواره‌های علمی معتبر که می‌توانند در مجموع سقف 22 امتیاز را به خود اختصاص دهند. در این بخش هر مقاله تا 7 امتیاز و گواهی ثبت اختراع بین المللی تا 7 و داخلی تا 5 امتیاز را دریافت می‌کنند. برگزیدگی جشنواره‌های خوارزمی، فارابی، رازی و جشنواره‌های معتبر خارجی هر مورد تا 7 امتیاز و سایر جشنواره‌های معتبر داخلی تا 3 امتیاز می‌گیرند.
مقالات علمی-ترویجی مرتبط با رشته تحصیلی سقف 6 امتیاز را به خود اختصاص می‌دهند به این ترتیب که هر مقاله مطابق با آیین نامه ارتقا تا 3 امتیاز را دریافت می‌کند.
مقالات چاپ شده در کنفرانس‌های معتبر داخلی یا خارجی برای هر مقاله ملی و بین‌المللی هر مورد تا 2 امتیاز، مقاله منطقه‌ای هر مورد تا 1 امتیاز، مقالات استانی و دانشجویی هر مورد تا 5/0 امتیاز طبق نظر کمیته مصاحبه کننده دریافت می‌کند.
تالیف یا ترجمه کتاب مرتبط با رشته تحصیلی بر اساس نظر کمیته مصاحبه کننده تا سقف 4 امتیاز به همراه دارد.
کیفیت پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد تا 4 امتیاز در صورت دریافت رتبه عالی و تا 2 امتیاز مطابق نظر کمیته مصاحبه کننده را برای داوطلب حاصل می‌کند.

لازم به ذکر است که به مستنداتی که قابلیت ارائه در چند بخش را دارند، فقط یک بار امتیاز تعلق می‌گیرد و امتیاز کلیه فعالیت‌ها مطابق جدول آیین‌نامه ارتقا، با ملاحظه درصد مشارکت داوطلب انجام می‌شود. در مورد مقاله مستخرج از پایان‌نامه دوره کارشناسی‌ارشد، صرف نظر از ترتیب اسامی نویسنگان، امتیاز نفر اول به داوطلب تعلق خواهد گرفت.

نحوه محاسبه امتیاز آموزشی شرکت‌کنندگان در مرحله دوم ارزیابی تخصصی (از 30 نمره)

معدل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی تا حداکثر 6 امتیاز را دربرمی‌گیرد که شامل دو بخش است. حداکثر 3 امتیاز به شرح زیر به معدل اختصاص پیدا می‌کند. از 2 تا 3 امتیاز به معدل 17 تا 20 و از 1 تا 2 امتیاز به معدل 15 تا 99/16 و از 0 تا 1 امتیاز به 14 تا 99/14 اختصاص می‌یابد. در بخش دوم طبق نظر کمیته مصاحبه کننده، کیفیت دانشگاه محل تحصیل حداکثر 3 امتیاز را پوشش می‌دهد بدین شرح که دانشگاه‌های دولتی 5/1 تا 3 امتیاز و سایر دانشگاه‌ها اعم از پیام نور و آزاد و غیرانتفاعی و … هم از 0 تا 2 امتیاز کسب می‌کنند.
معدل و کیفیت دانشگاه محل تحصیل دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته تا حداکثر 5 امتیاز را دربرمی‌گیرد. معدل 17-20 از 1 تا 2 نمره و معدل 15-99/16 از0 تا 1 نمره را کسب می‌کند.
طول مدت تحصیل در دوره کارشناسی می‌تواند حداکثر 3 امتیاز را به ارمغان بیاورد به این صورت که برای کارشناسی پیوسته 3 امتیاز برای 8 نیمسال یا کمتر در نظر گرفته می‌شود و بیش از 8 نیمسال امتیازی ندارد. برای کارشناسی ناپیوسته 3 امتیاز به 4 نیمسال یا کمتر تعلق می‌گیرد و بیش از 6 نیمسال امتیازی ندارد.
طول مدت تحصیل در دوره کارشناسی ارشد می‌تواند حداکثر 3 امتیاز به داوطلب اختصاص دهد. 3 امتیاز برای 4 نیمسال و کمتر 5/2 امتیاز برای 5 نیمسال در نظر گرفته شده و به بیش از 5 نیمسال امتیازی تعلق نمی‌گیرد.
برگزیدگان المپیادهای علمی–دانشجویی با توجه به رتبه کسب شده تا سقف 5 امتیاز بدست می‌آورند. به این ترتیب که برای رتبه 1 تا 3، 5 امتیاز؛ رتبه 4 تا ۶، 4 امتیاز؛ رتبه 7 تا 9، 3 امتیاز؛ رتبه 10 تا 12، 2 امتیاز و در نهایت برای رتبه 13-15، 1 امتیاز در نظر گرفته می‌شود.
مدرک زبان معتبر طبق جدول امتیازبندی آزمون‌های زبان تا 8 امتیاز را به خود اختصاص می‌دهد.

نحوه محاسبه امتیاز مصاحبه علمی-آموزشی شرکت‌کنندگان در مرحله دوم ارزیابی تخصصی (از 30 نمره)

در بخش نهایی امتیازدهی در مصاحبه علمی – آموزشی علاوه بر دانش فنی، مهارت‌های نرم (شیوه‌ی برقراری ارتباط و توانایی‌های فردی) داوطلبین هم به شرح زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. تسلط در تجزیه و تحلیل مسائل علمی و پاسخگویی به سوالات حداکثر 15 امتیاز را به خوئ اختصاص می‌دهد. وسعت نظر نوآوری و کارآفرینی 3 امتیاز دارد. شخصیت، متانت، نحوه تعامل، قدرت ایجاد ارتباط و فن بیان در مجموع 6 امتیاز را برای داوطلب به ارمغان می‌آورد. نگرش و اطلاعات فناورانه مرتبط با رشته تحصیلی 3 امتیاز و حداقل دو معرفی نامه علمی‌ در مجموع 3 امتیاز را گوشش می‌دهد. شرکت‌کنندگان می‌بایست توجه داشته باشند که الزاماً یکی از معرفی نامه‌ها باید مربوط به استاد راهنمای داوطلب باشد.

اساتید برجسته و با تجربه‌ی نوگام در کارگاه‌های متنوعی، مهارت‌های لازم جهت شرکت در مصاحبه‌ی دکتری را به داوطلان آموزش می‌دهند و داوطلبان را با چالش‌هایی که در مصاحبه دکتری در پیش دارند مواجه می‌سازند. برای آشنایی بیشتر با موضوعات، زمان برگزاری و استادان این کارگاه‌ها می‌توانید به صفحه‌ی ویژه‌ی مصاحبه‌ی دکتری در وبگاه موسسه نوگام مراجعه فرمایید.