در مصاحبه دکتری چه می‌گذرد؟

یکی از عوامل مهم برای قبولی در مقطع دکتری، موفقیت در مصاحبه دکتری می‌باشد که توصیه می‌شود داوطلبان و متقاضیان محترم از اهمیت مصاحبه دکتری غافل نشوند. نوع مصاحبه با توجه به رشته و گرایش انتخاب شده و شرایط سنجش دانشگاه‌ها و دیدگاه مصاحبه کنندگان متفاوت می‌باشد.

شاید تصورتان از مرحله مصاحبه به این شکل باشد که در مقطع کارشناسی ارشد به دفعات بسیاری با اساتید و مقامات دانشگاهی مذاکره و صحبت داشته‌اید و توانایی مدیریت صحبت با اساتید و این عوامل را داشته‌اید؛ اما لازم به ذکر است که این مصاحبه‌ها قابل قیاس با مرحله مصاحبه دکتری نیست.

در جلسه مصاحبه دکتری معمولا با سوالاتی روبرو می‌شوید که حالت پرسش و پاسخ علمی و پژوهشی دارد؛ نحوه ارائه و سخنرانی در این جلسه یکی از مهم‌ترین مراحلی است که به میزان تسلط شما در تخصص و فعالیت‌های انجام شده مخصوصا به نگارش پروپزال و پایان نامه شما بستگی دارد.

سوالاتی که مطرح می‌شود بر سابقه تحصیلی، علائق علمی و پژوهشی و همچنین پروژه، طرح و ایده‌هایی که در آینده برنامه‌ریزی کرده‌اید متمرکز است. در کنار تمام مواردی که در رزومه علمی خود قرار می‌دهید به فن بیان و تسلط بر مهارت‌هایتان توجه ویژه‌ای داشته باشید. انگیزه و اشتیاقی که در معرفی طرح و پروژه‌هایتان دارید، توسط اساتید و افراد حاضر در مصاحبه دکتری بررسی می‌شود.

اهداف مصاحبه دکتری

در مصاحبه با بیان یک طرح و پروژه می‌توانید ذهنیت مثبتی برای اساتید ایجاد کنید. اطمینان از اینکه شخص بتواند پروژه و طرحی را به اتمام برساند و همچنین توانایی تامین هزینه‌های آن را داشته باشد؛ از گزینه‌هایی می‌باشد که در این جلسه حائز اهمیت است. البته توجه کنید که تا حد ممکن مهارت‌های خود را شناسایی کنید تا بتوانید خود را به نحو مطلوبی در جلسه پرزنت کنید.

افراد حاضر در جلسه مصاحبه

افراد حاضر در جلسات مصاحبه دکتری از نفرات زیر تشکیل می‌شود:

  • سرپرست پروژه (جهت بررسی و سنجش توانایی فردی و آکادمیک متقاضیان)
  • کارمند پذیرش (مسئولیت نظارت و هدایت صحیح فرایند مصاحبه)
  • بازرس (از اعضای اصلی شرکت‌کننده در مصاحبه)

زمان ثبت نام مصاحبه دکتری

مصاحبه دکتری بعد از اعلام نتایج اولیه کنکور و انجام انتخاب رشته و نتایج دعوت به مصاحبه آغاز می‌شود و هر کدام از دانشگاه‌ها بصورت مجزا مصاحبه را انجام می‌دهند. تاریخ برگزاری طبق اطلاعیه دانشگاه مربوطه به اطلاع داوطلبان می‌رسد؛ نکته‌ای که باید درنظر داشته باشید این است که جهت شرکت در جلسه مصاحبه، سایت  دانشگاهی را که دعوت به مصاحبه شدید، پیگیری نمایید.

مدارک مورد نیاز مصاحبه دکتری

افرادی که در فکر مصاحبه دکتری هستند از تکمیل و جمع‌آوری مدارک مورد نیاز خود غافل نشوند. دانشگاهی که داوطلبان برای مصاحبه دعوت می‌شوند از دعوت شدگان مدارکی را درخواست می‌کند که همراه داشتن و یا بارگذاری نسخه PDF مدارک بسته به نیازهای دانشگاه الزامی می‌باشد.

مدارک مورد نیاز :

  • مدارک شناسایی
  • مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و کارشناسی
  • مدارک زبان
  • مدارک علمی، پژوهشی و …
  • اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه
  • گواهی معدل و ریز نمره درس
  • صفحه نمره پایان نامه ارشد
  • ریز نمره دروس کارشناسی
  • پایان نامه ارشد
  • مدارک علمی و پژوهشی
  • گواهی سابقه تدریس
  • توصیه نامه
  • انگیزه نامه

نحوه ثبت نام مصاحبه دکتری

بر اساس روال سال‌های قبل، ثبت‌نام و برگزاری مصاحبه دکتری در هر دانشگاه بصورت مجزا انجام می‌شود و داوطلبان گرامی پس از دریافت نتایج انتخاب رشته به سایت دانشگاهی که به مصاحبه دعوت شده‌اند، مراجعه می‌کنند و در خصوص فرایند برگزاری جلسه اطلاعیه‌های مربوط را دریافت می‌کنند.

مدت زمان مصاحبه

مصاحبه دکتری براساس زمان‌بندی اساتید و افراد مصاحبه‌کننده تعیین می‌شود. اکثر دانشجویان در رشته‌های فنی مهندسی جهت توضیح پروژه‌های انجام شده و فعالیت‌های علمی و پژوهشی خودشان، زمان بیشتری به آن‌ها اختصاص داده می‌شود. چنانچه در فعالیت‌های انجام شده طرح منحصر به فردی را ارائه کنید و اساتید به نوآوری و توانایی مهارتی شما پی ببرند، فرایند قبولی شما در مصاحبه دکتری به سهولت پیش می‌رود؛ انتظار و ذهنیت مصاحبه کنندگان این است که در صورتی پذیرش شوید که قابلیت و توانایی رشد در این مقطع را داشته باشید.

چگونه برای مصاحبه آماده شویم؟

برای آمادگی حضور در مصاحبه دکتری حتما به پروژه‌ها و پروپزال و پایان نامه کارشناسی ارشد خود مسلط باشید تا بتوانید در فرایند پرسش و پاسخ، جلسه مصاحبه را به مسیر خوبی هدایت کنید. تمامی جزئیات طرح را مطالعه کنید و هیچ مطلبی را بی‌اهمیت ندانید، در فضایی دور از استرس و شلوغی قرار بگیرید، فرایند مصاحبه را برای خود تمرین کنید، بر اهداف و مباحث قابل پرسش در جلسه مسلط شوید و مهارت خود را در پاسخگویی به سوالات زبان انگلیسی نیز افزایش دهید.

استرس و اضطرابی که برای مصاحبه دکتری دارید امری طبیعی است اما اگر بیش از حد معقول باشد در فرایند مصاحبه اختلالاتی را ایجاد می‌کند. اگر بر روی تمامی موارد مصاحبه تسلط داشته باشید، اعتماد به نفس خواهید داشت و برای صحبت در جلسه مصاحبه آماده خواهید بود. توانایی‌های خود را باور داشته باشید زیرا دید مصاحبه‌کننده این است که در آینده جزو اساتید و مدرسین دانشگاه می‌شوید، بنابراین با آمادگی کامل به جلسه مصاحبه بروید.

  • اعتماد به نفس داشته باشید.
  • برای پاسخ به سوالات عجله نکنید و با تامل پاسخ دهید.
  • به سوالات پاسخ کوتاه دهید و از توضیحات بیش از حد خودداری کنید.
  • اگر پاسخ سوالی را به خاطر نداشتید با صراحت بگویید حضور ذهن ندارم؛ صداقت تاثیر مثبتی در روند مصاحبه خواهد داشت.
  • اساتید را از مهارت‌ها و توانایی‌هایتان مطالعه کنید.
  • اگر پاسخ غلط به سوالی دادید ناامید نشوید و اعتماد به نفس خود را تا پایان جلسه حفظ کنید.
  • در هر یک از زمینه‌ها متن کوتاهی را به زبان انگلیسی آماده کنید.

داوطلب‌هایی که نمره مجاز ورود به مصاحبه را در یک کد رشته دریافت نمودند این فرصت یکبار برای آن‌ها اتفاق می‌افتد و توصیه می‌شود از قبل خود را برای این جلسه آماده کنند.

فعالیت‌های قابل انجام قبل از مصاحبه دکتری

  • مرور درس‌ها و مباحث کلیدی
  • کسب اطلاعات در مورد مباحث روز رشته
  • اطلاع از اخبار پیرامون رشته
  • تهیه توصیه نامه
  • تدوین رزومه
  • تقویت مهارت مکالمه زبان انگلیسی
  • تقویت و تسلط بر مباحث روش تحقیق
  • استخراج مقالات از پایگاه‌های ثبت شده

در همین خصوص، ما در مجموعه نوگام کارگاه‌های کاملی جهت آمادگی برای مصاحبه دکتری برگزار می‌کنیم. این کارگاه‌ها هم به صورت خصوصی و هم عمومی برگزار می‌شوند و تمامی نیازها و دغدغه‎های داوطلبان دکتری را پوشش می‌دهند.

نحوه محاسبه امتیازات مصاحبه دکتری

قبولی نهایی مقطع دکتری و امتیازبندی مصاحبه دکتر طبق جداول زیر صورت می‌پذیرد:

پرسش‌های جلسه مصاحبه

در جلسه مصاحبه چند گروه سوالات را خواهید داشت که به شرح زیر است:

  • پرسش‌های رفتاری

سوالاتی در مورد موقعیت فعلی و فردی شما مطرح می‌شود.

  • ایده‌ها و ارزش‌ها

سوالاتی که نوع نگرش فرد را در مورد یک موضوع بررسی می‌کند.

  • احساسات

سوالاتی مطرح می‌شود تا مشخص شود فرد به صورت احساسی یا عقلانی عمل می‌کند.

  • دانشی

سوالاتی در مورد میزان دانش و مهارت شما پرسیده می‌شود.

  • سابقه فرد

سوالاتی در خصوص سابقه فرد، مشخصات فردی، سوابق آموزشی و … مطرح می‌شود.

سوالات رایج جلسه مصاحبه

  • خودتان را معرفی کنید.

یکی از سوالاتی است که در ابتدای جلسه پرسش و پاسخ از متقاضی می‌پرسند و باید به گونه‌ای پاسخ را هدایت کنید که با مفهوم و فرایند جلسه مرتبط شود و در مورد سابقه و رزومه فردی، انگیزه و علایق خود نیز توضیح دهید.

  • دلیل شما برای ورود به مقطع دکتری چیست؟

مقطع دکتری مرحله‌ای است که باید بتوانید میزان تعهد خود را به مصاحبه ‌کننده انتقال دهید و سوالی در ذهن افراد باقی نگذارید.

  • چرا به طرح پژوهشی خود و این مقطع علاقه دارید؟

در پاسخ به این سوال از علایق علمی و فعالیت‌های پژوهشی خود صحبت کنید تا میزان آمادگی ذهنی و مهارتی شما را به تصویر بکشد.

  • چه تجربه‌ای دارید که می‌خواهید به مقطع دکتری ورود کنید؟

مهارت‌های منحصر به فرد خود را شناسایی و در صحبت ‌هایتان به مهارت‌های خاصی که دارید، اشاره کنید.

  • پروپوزال‌تان را چگونه آماده کردید؟

مصاحبه‌کننده با بیان این پرسش تلاش می‌کند تا میزان تعامل‌تان را با سایر اساتید و پروژه‌های تحقیقاتی و  مدت زمان آمادگی پروپوزال شما را بسنجد. فرایند انجام کارهایتان را توضیح دهید.

  • در فرایند انجام تحقیق چه موانعی داشتید؟

این سوال را صادقانه پاسخ دهید. به هرحال در فرایند هیچ تحقیقی نمی‌توان گفت موانع و مشکلاتی وجود نداشته است. تمامی سختی‌های احتمالی را هم که داشتید، بیان کنید.

  • نقاط ضعف و قوت خود را در کجا می‌بینید؟

در بیان پاسخ به این سوال، نقاط ضعف و قوت خود را در ارتباط با موضوع پروژه مطرح کنید. به نمونه‌هایی اشاره کنید که قابل درک باشد و در زمان اشاره به نقاط ضعف خود، راهکاری را که برای غلبه بر این ضعف‌ها هست، نیز به اشتراک بگذارید.

  • تجربه‌ای از شکست در پروژه‌هایتان داشته‌اید؟

به دلیل مدت زمان طولانی این مقطع، قطعا موانع زیادی را در جهت رسیدن به اهدافتان خواهید داشت. در واقع مصاحبه‌کننده با بیان این پرسش به دنبال این است که چگونه شکست‌ها و سختی‌ها را تبدیل به فرصت نمودید.

  • برنامه شغلی شما چیست؟

یکی از مسائل دیگری که اشاره به انگیزه و بررسی علایق شما دارد، برنامه آینده شغلی و هدفی هست که در تصوراتتان دارید.

  • آیا سوالی دارید؟

مصاحبه مسیری دو طرفه است و در پایان به شما هم زمانی اختصاص می‌یابد تا از مصاحبه کنندگان سوالاتی را بپرسید.

اگر در خصوص مصاحبه دکتری نیاز به مشاوره و راهنمایی دارید، می‌توانید از مشاوره رایگان نوگام استفاده نمایید.

سوالات متداول:

در جلسه مصاحبه دکتری معمولا با سوالاتی روبرو می‌شوید که حالت پرسش و پاسخ علمی و پژوهشی دارد؛ نحوه ارائه و سخنرانی در این جلسه یکی از مهم‌ترین مراحلی است که به میزان تسلط شما در تخصص و فعالیت‌های انجام شده مخصوصا به نگارش پروپزال و پایان نامه شما بستگی دارد. در مقاله‌ی بالا به بیان سوالات پرداخته ایم.

  • مرور درس‌ها و مباحث کلیدی
  • کسب اطلاعات در مورد مباحث روز رشته
  • اطلاع از اخبار پیرامون رشته
  • تهیه توصیه نامه
  • تدوین رزومه
  • تقویت مهارت مکالمه زبان انگلیسی
  • تقویت و تسلط بر مباحث روش تحقیق
  • استخراج مقالات از پایگاه‌های ثبت شده

در جلسه مصاحبه چند گروه سوالات خواهید داشت که به شرح زیر است:

  • پرسش های رفتاری
  • ایده ها و ارزش ها
  • احساسات
  • دانشی
  • سابقه فرد